ერნესტ ჰემინგუეი მშვიდობით, იარაღო! — ამონარიდები
„ირგვლივ შემოდგომის სინოტივე, სირუხე და უსიცოცხლობა გამეფდა.“
„შემდგომის მიწურულს, როცა ნამუსხარზე გავედი, დავინახე, როგორ მიცურავდა გორაკის თავზე ღრუბელი. ძალიან სწრაფად მისრიალებდა და მზეც უსიცოცხლო ყვითელი გამხდარიყო, მერე ყველაფერი განაცრისფრდა, ცა მოქურუხდა, ღრუბელი მთაზე დაეშვა და გავეხვიეთ შიგ – ეს იყო თოვლი.“
„სიბნელეში ქვეყანა ისეთი არარელური და აღმგაზნებელია, რომ ისევ ბურანს მიჰყვები და აღარაფერი გენაღვლება. იცი, რომ ეს არის და ეს, სხვა არაფერი და არც წუხხარ, რომ სხვა არაფერია უცებ ძალიან შეგაწუხებს რაღაც და დაგეძინება. ზოგჯერ დილით გამოიღვიძებ და ნახავ, რაც იყო წასულა. ყველაფერი მეტისმეტად აშკარა, მძაფრი და ტლანქი ჩანს, ზოგჯერ ფულის გადახდაზე დავაც. ხან ისევ სასიოამოვნოდ გეჩვენება ყველაფერი, გული შვებით გაქვს სავსე, თბილა, საუზმე, სადილი. ხანაც სასიამოვნო აღარაფერი დარჩენილა და გინდა, რაც შეიძლება ჩქარა გახვიდე ქუჩაში, მაგრამ კვლავ ისეთივე დღე იწყება და ისეთივე ღამე მოჰყვება. ვცადე ამახესნა, თუ რა არის ღამე და რა გასხვავებაა დღესა და ღამეს შორის, როგორ ყველაფრით სჯობს ღამე, გარდა იმისა, რომ დღე ნათელი და ცივია, მაგრამ ვერ გამომივიდა, ახლაც ვერ გამომდის, თუ თქვენც გამოგიცდიათ ეს, ისედაც მიმიხვდებით.“
„ბევრ რამეში ემთხვეოდა ჩვენი გემოვნება ერთამენს, მაგრამ მაინც სხვადასხვა ვიყავით.“
– თვითონაც არ ვიცი, ყველაფრის ახსნა შეუძლებელია.
– ვითომ? მე კი მასწავლიდნენ, ყველაფერს თავისი მიზეზი აქვსო.
„იესო მაცხოვარო, რა ჯანდაბაა ეს ომი!“
„მანქანების ქარავანში სიარული ცუდი არაფერია, წინა მანქანაში, თუ ზიხარ.“
„ჩემი რწმენით, ომი ბოლომდე უნდა მივიყვანოთ, მხოლოდ ერთმა მხარემ, რომ შეწყვიტოს ბრძოლა, ომს რა დაასრულებს. უარესი იქნება, ბრძოლა რომ შევწყვიტოთ.“
„მე როგორც ვატყობ, არ იცით რას ნიშნავს დამარცხება და იმიტომ გგონიათ ასე იოლი.
– ლეიტენანტო, – თქვა პასინიმ, – აკი თქვენ თვითონვე დაგვრთეთ ლაპარაკის ნება. ახლა მოგვისმინეთ. ომზე უარესი რა შეიძლება იყოს. სინამდვილეში ვერც კი წარმოგვედგინა, რა არის ომი. მაგრამ როცა ხალხი წარმოიდგენს ომის მთელ საშინელებას. ზოგს თავიანთივე ოფიცრების ეშინია. სწორედ ამისთანა ხალხისთვისაა ომი მოგონილი.“
– მეც ვიცი, რომ საშინელებაა, მაგრამ ბოლო ხომ უნდა მოვაბათ!
– ვერ მოაბამთ ბოლოს. ომს ბოლო არ აქვს.
– როგორ არა აქვს.
– ომს გამარჯვებით ვერ მოიგებ.
„ჩვენ ვფიქრობთ, ვკითხულობთ, გლეხები კი არა ვართ. მექანიკოსები ვართ. თუმცა გლეხებსაც აქვთ იმდენი ჭკუა, რომ ომისა არა ირწმუნონ რა. ყველას სძულს ეს ომი.“
„ქვეყანას განაგებს კლასი, რომელიც სულელია, არც ესმის რამე და თავის დღეშიც ვერ გაიგებს, ამიტომაც არის ომი.“
„სწრაფად მოვწყდი ჩემს თავს და ვიგრძენი, რომ მკვდარი ვიყავი. სისულელეა, როცა ფიქრობენ მოკვდა და გათავდაო.“
„უიმედო არაფერია ქვეყნად, მაგრამ ზოგჯერ ვახერხებ, იმედიანი ვიყო ყოველთვის ვცდილობ, მაგრამ ზოგჯერ არ გამომდის.“
– გესმის, როგორ ცემს ჩვენი გულები?
– გულებს რა თავში ვიხლი. შენ მინდიხარ. ლამის ჭკუიდან შემშალო!
– მართლა გიყვარვარ?
– რას დაგიჟინია ეგ სიტყვები. მოდი, საყვარელო.
– სულ რამდენი ქალი გყვარებია?
– არც ერთი.
– არც მე?
– შენ როგორ არა.
– ჩემ გარდა კიდევ რამდენი?
– არც ერთი.
– ისე რამდენთან… როგორ ამბობთ ხოლმე?.. რამდენთან ყოფილხარ?
– არავისთანაც არა!
– მატყუებ.
– არა-მეთქი.
– კარგსა შვრები. მომატყუე ხოლმე. ასე მირჩევნია და ლამაზები იყვნენ?
– არავისთანაც არ ვყოფილვარ.
– აგრე, ძალიან მომხიბლავები იყვნენ?
– არც კი ვიცი, რას მეკითხები.
– სულ ჩემი ხარ. საკუთრივ ჩემი და არავისი არ ყოფილხარ ჩემამდე, თუმცა რას დავეძებ, კიდეც, რომ გყოლოდა ვინმე. არავისიც არ მეშინია. ოღონდ მე ნუ მიხსენებ. კაცი, რომ ქალტან არის, როდის ეყბნება ის ქალი, რამდენიუნდა გადაიხადოო?
– არ ვიცი.
– რათქმა უნდა, არ იცი. მიყვარხარო, არ ეფიცება? მითხარი, მაინტერსებს.
– თუ კაცს ეამება, ეფიცება კიდეც.
– კაცი თუ ეუბნება, მიყვარხარო? მითხარი, გენაცვალე. ამას დიდი მნიშვნელობა ქვს.
– თუ მოეპრიანა ეტყვის კიდეც.
– შენ ხომ არასოდეს გითქვამს? მართალი მითხარი.
– არა, – ვიცრუე მე.
– მართლაც არ იტყოდი, ვიცი, რომ არ იტყოდი. მაშ, ასე, არა? რაც კაცს უნდა ქალიც იმას ამბობს, არა?
– ყოველთვის რა…
„მე, შენთვის მინდოდა.
– მორჩა -„მე“ და „შენ“ აღარ არსებობს. მე და შენ უკვე ერთი ვართ, რამ გაგვყო?“
მე მოღალატე არა ვარ, საყვარელო. ათასი ნაკლი მაქვს, მაგრამ ძალიან ერთგული ვარ. თავსაც კი მოგაბეზრებ ჩემი ერთგულებით.“
ერნესტ ჰემინგუეი
ერნესტ ჰემინგუეი
– წვიმს გესმის?
– მაგრად წვიმს.
– ხომ მუდამ გეყვარები?
– მუდამ.
– წვიმა, ხომ არ შეუშლის ხელს?
– არა.
– რა კარგია! მეშინია წვიმის.
– რატომ?
– არ ვიცი, ძვირფასო. მუდამ მეშინოდა წვიმის.
– მე ისევ მიყვარს.
– წვიმაში სიარული მეც მიყვარს, მაგრამ სიყვარულისთვის ცუდის მომასწავლებელია.
– მე მუდამ მეყვარები.
– მეც მეყვარები, – წვიმაშიც, თოვლშიც… სეტყვაშიც… რა არის ხოლმე კიდევ?
– არ ვიცი, თვალები მელულება.
– დაიძინე, საყვარელო, მე შენ მუდამ მეყვარები, რაც არ უნდა მოხდეს.
– წვიმის მართლა გეშინია?
– შენთან თუ ვარ, არა.
– მაინც რატომ გეშინია?
– არ ვიცი.
– მითხარი.
– არა.
– მითხარი.
– კარგი, გეტყვი იმიტომ მეშინია, რომ ზოგჯერ მკვდარს წარმოვიდგენ ჩემს თავს წვიმაშ.
– კარგი, ერთი!
– ხან შენც მომეჩვენები წვიმაშვი მკვდარი.
– ეგ უფროა ახლო ჭკუათან.
– არაფერიც. მე მოგივლი და გაგიფრთხილდები ნამდვილად! თავის თავს ვერაფერ უშველის კაცი, თორემ!..
– ეგ სისულელეა და მეტი არაფერი.
– ნამდვილად სისულელეა.
– სისულელეა. ნამდვილი სისულელეა.
– სისულელა, ნამდვილი სისულელე. სულაც არ მეშინია წვიმის. არ მეშინია წვიმის. ოო,ღმერთო, ნეტა მართლა არ მეშინოდეს.
„როცა ბევრი გაზეთი გაქვს, ვერ წაიკითხავ ინტერესით.“
„როცა არაფერს კარგავ, ცხოვრება არცთუ ისე ძნელი მოსაწყობია.“
„ერთმანეთი უყვართ, უკუღმართ ლაპარაკს დაიწყებენ, წაიკიდებიან და უცებ აღარ არიან ერთი არსება.“
„ვატყობ, რომ სიამაყეში ერთმანეთს ვერ გავექცევით.“
– თუ ღმერთი გწამს, გაჩუმდი. თუ გინდა, რომ ჩემი მეგობარი იყო, გაჩუმდი.
– სულაც არ მინდა შენი მეგობარი ვიყო, მე უკვე ვარ შენი მეგობარი.
– მაშ, გაჩუმდი.
– კარგი.
„რაც გვაქვს, სულ დაბადებიდან გვაქვს დაყოლილი, ახალს არაფერს ვსწავლობთ, არც არაფერს ვიძენთ. ცხოვრებას უკვე დასრულებულები ვიწყებთ.“
„ვინც იმარჯვებს, ბრძოლა როდის შეუწყვეტია!“
– სხვის ტერიტორიაზე კი ყოველთვის უფრო ადვილია სტრატეგიული პრობლემების გადაწყვეტა.
– მართალია, საკუთარ მიწა-წყალზე ისე მეცნიერულად ვერ მოიმარჯვებ სტრატეგიას.
„უკან ვერ დაბრუნდები, თუ წინ არ წახვედი.“
„აკი ვხედავდი, როგორ მუშაობდა მათი ტვინი, თუკი ჰქონდათ საერთოდ ტვინი, ან თუ ამუშავებდნენ ამ ტვინს.“
„ხშირად კაცს მარტოობა მოუნდება ხოლმე, ქალსაც მოუნდება მარტოობა თუკი ერთმანეთის სიყვარული აქვთ, ამის გამო ერთიმეორეზე ეჭვიანობენ.“
„ვიცი, რომ ღამე სხვაა და დღე – სხვა: ყველაფერი გადასხვაფერებული გეჩვენება, ღამით მომხდარს დღისით ვერ ახსნი, რადგან დღისით ამისთანა რამე არ არსებობს. თუკი კაცს მარტოობის გრძნობა დაეუფლა, მისთვის ყველაზე საშინელი სწორედ ღამე იქნება.“
როცა ხალხი ამდენ მამაცობას სჩადის ქვეყნისათვის. წუთისოფელმა ისინი უსათუოდ უნდა მოკლას და გატეხოს, და კლავს კიდეც. წუთისოფელი ყველას ტეხს და ბევრს მერე ეს გადატეხილი ადგილი უფრო უმაგრებდა. ვისაც ვერ გატეხს, კლავს ხოლმე. განურჩევლად კლავს ყველაზე კეთილებს, ყველაზე ნაზებსა და ყველაზე მამაცებს. თუ არც ერთი ხარ, არხეინად ბრძანდებოდე. მაინც მოგკლავს, ოღონდ ისეთი აჩქარებით არა.“
„სხეული ბერდება. ზოგჯერ შემეშინდება, თითი არ წამტყდეს-მეთქი, როგორც ცარცს წასტეხენ ხოლმე წვერს. სული არ ბერდება, არც სიბრძნეს იძენს.“
„მინდა, თავი მოვუყარო იმ ქალებს, ვისაც შენ ოდესმე შეხვედრიხარ, და შენივე თანდასწრებით მასხრად ავიგდო.“
როცა ხალხი ამდენ მამაცობას სჩადის ქვეყნისათვის. წუთისოფელმა ისინი უსათუოდ უნდა მოკლას და გატეხოს, და კლავს კიდეც. წუთისოფელი ყველას ტეხს და ბევრს მერე ეს გადატეხილი ადგილი უფრო უმაგრებდა. ვისაც ვერ გატეხს, კლავს ხოლმე. განურჩევლად კლავს ყველაზე კეთილებს, ყველაზე ნაზებსა და ყველაზე მამაცებს. თუ არც ერთი ხარ, არხეინად ბრძანდებოდე. მაინც მოგკლავს, ოღონდ ისეთი აჩქარებით არა.“
„სხეული ბერდება. ზოგჯერ შემეშინდება, თითი არ წამტყდეს-მეთქი, როგორც ცარცს წასტეხენ ხოლმე წვერს. სული არ ბერდება, არც სიბრძნეს იძენს.“
„მინდა, თავი მოვუყარო იმ ქალებს, ვისაც შენ ოდესმე შეხვედრიხარ, და შენივე თანდასწრებით მასხრად ავიგდო.“
„ჩემო საბრალო ქეთ. რა ძვირი დაგიჯდა ლოგინში ჩემთან ერთად ძილი. აჰა, რა სცოდნია ხაფანგის ასხლეტას. რა სცოდნია ერთამანეთის სიყვარულს. მადლობა ღმერთს, ჟანგაბადი მაინც არის. აბა, უწინ რა იქნებოდა, სანამ ანესტეზიას მოიგონებდნენ? რაკიღა ერთხელ დაიწყებოდა, თითქოს დოლაბში მოჰყოლიხარო. ქეთრინს კარგი ორსულბა ჰქონდა. არა უშავდა რა. გულისარევა თითქმის არც კი ჰქონია. უკანასკნელ დღემდე ისე ძალიან არც შეწუხებულა, მაგრამ ბოლოს მაინც უწია. ტყუილია, ისე ვერ დააღწევ თავს. ჯოჯოხეთს ვერ დაუძვრები! ორმოცდაადჯერ რომ გვექორწინა, ბოლო მაინც ეგ იყო, რომ მოკვდეს?! არ მოკვდება. დღეს მშობიარობას ვინ მოუკლავს. ასე ფიქობენ ხოლმე ქმრები. ჰო, მაგრამ, რომ მოკვდეს? არ მოკვდება. რა ვუყოთ, რომ ცუდ დღეშია და ეგ არის. მერე გავიხსენებთ, რა ცუდ დღეში ვიყავითო, ქეთრინი მაინც იტყვის, მაგდენიც არაფერი ყოფილაო. მაგრამ მართლა რომ მოკვდეს? არა, არ მოკვდება. ჰო, მაგრამ, რომ მოკვდეს? არა-მეთქი, არ შეიძლება. რას ჩმახავ! რა ვუყოთ, რომ ცუდ დღეშია. კაცი წამებისთვის არის გაჩენილი. პირელი მშობიარობაა და ასე იმიტომ გაჭიანურდა. ჰო, მაგრამ, რომ მოკვდეს? არ შეიძლება მოკვდეს. რად უნდა მოკვდეს? რა მიზეზით. უბრალოდ, ბავშვი უნდა დაიბადოს – მილანში გატარებული ტკბილი ღამეების უნებური ნაყოფი. ვაი-უბედურებაში ჩაგაგდებს, დაიბადება, მერე ზედ უნდა გადაჰყვე და იქნებ შეგიყვარდეს. მაგრამ რომ მოკვდეს? არ მოკვდება. რა სჭირს სასიკვდილო. ჰო, მაგრამ, რომ მოკვდეს? ჰო, მაში, მაშინ? რას იზამ, რომ მოკვდეს?“